بورسین
خرد مانند چشم هستی و جان آدمی است و اگر آن نباشد چگونه جهان را به درستی خواهی گذراند ( فردوسی خردمند)بورسین
خرد مانند چشم هستی و جان آدمی است و اگر آن نباشد چگونه جهان را به درستی خواهی گذراند ( فردوسی خردمند)روان ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺘﮫﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژ
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ دو ﻋﻨﺼﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ، ﻳﻌﻨﻲ: روان ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺘﮫﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژ، ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﺑﺨﺶ ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی، ﻣﻮاﻧﻊ و اﺷﺘﺒﺎھﺎﺗﻲ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران راﺗﺤﺖ ﺷﻌﺎع ﻗﺮار دھﺪ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺪه و راھﮑﺎرھﺎﻳﻲ ﺑﺮای ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺑﺮوز ﭼﻨﯿﻦ اﺷﺘﺒﺎھﺎﺗﻲ، ﭘﯿﺸﻨﮫﺎدھﺎﻳﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﺎرﻳﺨﭽـﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ را در دو اﻧﻘﻼب و دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﺻﻠﻲ،ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد. اﺑﺘﺪا اﻧﻘﻼب ﻧﺌﻮﮐﻼﺳﯿﮏ در ﻋﻠﻮم ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺪل ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری داراﻳﻲ ھﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ای(CAPM) و ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺎزارھﺎی ﮐﺎرا (EMT) در دھﻪ 1960 و ﻣﺪل ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری داراﻳﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ای ﻣﯿﺎن ﻣﺪت وﻧﻈﺮﻳﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری آرﺑﯿﺘﺮاژی (APT) در دھﻪ 1970، آﻏﺎز ﺷﺪ.
دوﻣﯿﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﺳﺎﺳﻲ، اﻧﻘﻼب رﻓﺘﺎری درﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﮐﻪ در دھﻪ 1980 ﺑﺎ طﺮح ﭘﺮﺳﺶ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻮﺳﺎن در ﺑﺎزارھﺎی ﻣﺎﻟﻲ و ﺑﺎ ﮐﺸﻒﻧﺎھﻨﺠﺎرﻳﮫﺎی ﺑﻲ ﺷﻤﺎر و ﻧﯿﺰ ﺗﻼش در ﺟهت ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﮐﺎھﻨﻤﻦ و ﺗﻮرﺳﮑﻲ و دﻳﮕﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ.
ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ و دﮔﺮﮔﻮﻧﯿﮫﺎ را ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان در ﻳﮏ ﺟﻤﻠﻪ آﻗﺎی اﻧﺪرﻟﻮ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ: ﺑﻪﻣﻮازات ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺎزارھﺎ و ﺑﺮوز و ظﮫﻮر ﻧﯿﺮوھﺎی ﺗﮑﺎﻣﻠﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮای اﻳﻔﺎی ﻧﻘﺶ، دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺑﺎزﻧﺪﮔﺎن اﻣﺮوز،ﺑﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺑﺎزﻧﺪﮔﺎن دﻳﺮوز و ﻓﺮدا ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺿﺮورت ھﻤﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ھﺎی ﻧﻈﺮی و ﻋﻤﻠﻲ ﺣﻔﻆ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎری دراﻳﻦ اﻗﺘﺼﺎد ﺟهاﻧﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﻧﻮی اﺑﺰاری ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮای روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼﺗﻲھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻗﺪﻳﻤﻲ از ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ آﻧﮫﺎ ﻋﺎﺟﺰ ﺑﻮدﻧﺪ و در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﺮدن از اﻳﻦ اﺑﺰار وﭘﺎراداﻳﻢ ھﺎی ﻧﻮی، اﻗﺘﺼﺎد ﻳﮏ ﮐﺸﻮر، در ﺧﻮﺷﺒﯿﻨﺎﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ، ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺧﻮد ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ و ﺳﮫﻤﻲ از ﺑﺎزارھﺎی ﺟﮫﺎﻧﻲ و اﻟﺒﺘﻪ آﻳﻨﺪه ﻧﺨﻮاھﺪ ﻧﺪاﺷﺖ.
ﭘﺎراداﻳﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺎﻟﻲ اﻣﺮوز ﮐﻪ ﻣﺎ ﻗﺼﺪ ﺗﻮﺿﯿﺢ، ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آن را دارﻳﻢ، رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﻧﺎم دارد، ﮐﻪﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎده ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻳﮏ اﻟﮕﻮی ﻓﮑﺮی ﮐﻪ در آن ﺑﺎزارھﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮھﺎی ﻣﺮﮐﺐ از ﻋﻠﻮماﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ، ﻣﺎﻟﻲ و ﭼﻨﺪ رﺷﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑهتر ﻋﺎﻣﻼن اﻗﺘﺼﺎدی در اﻟﮕﻮھﺎی رﻓﺘﺎری ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﻧﺌﻮﮐﻼﺳﯿﮏ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎطﺮ ﺗﺮﺟﯿﺤﺎﺗﺸﺎن و ﻳﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻮﮔﯿﺮی ھﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻧﺮﻣﺎل اﻧﺪ. اﻳﻦ ﭘﺎراداﻳﻢ ﻧﻮﺑﻨﯿﺎد ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد راﺑﺮت ﺷﯿﻠﺮ ﻳﮑﻲ از ﺣﯿﺎﺗﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ھﺎیﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﻲ ﺑﻮده و آﺷﮑﺎرا در رد ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺎزار ﮐﺎرا ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.در ﺑﺨﺶ دوم اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﻔهوم رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎزﻧﺪه آن ﺧﻮاھﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ و در ﭘﺎﻳﺎن ﭘﺲ از ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی، ﺟﺪوﻟﻲ از ﺗﻮﺻﯿﻪ ھﺎ اراﺋﻪ ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ.
رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ
در ادﺑﯿﺎت اﻗﺘﺼﺎد ﻏﺮب، ﻣﺎھﯿﺖ وﺟﻮدی اﻧﺴﺎﻧﮫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺟﻮدی ﻣﻨﻄﻘﻲ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﺎﻣﻼً ﺷﻔﺎفﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﻲ ﮐﻨﺪ، ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺴﺎن اﻗﺘﺼﺎدی ﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد، ھﻤﻮاره در ﺑﮫﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﻣﻨﺎﻓﻊ دﻟﺨﻮاھﺶ ﮐﺎﻣﯿﺎب اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم اطﻼﻋﺎﺗﻲ را ﮐﻪ ﺑﺮ ﮔﺰﻳﻨﻪ ھﺎ وﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﺶ ﺗﺄﺛﯿﺮ دارﻧﺪ، ﺟﻤﻊ آوری ﻣﻲ ﮐﻨﺪ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻲ آرﻣﺎﻧﻲ را ﮐﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً در دﻧﯿﺎی واﻗﻌﻲ ﺑﺴﯿﺎری ازﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺧﻠﻖ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ (FROMELT,2001).
اﻣﺎ ھﺮﺑﺮت ﺳﺎﻳﻤﻮن- ﭘﯿﺸﺮو در رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ - اﻧﺴﺎن اﻗﺘﺼﺎدی را ﻣﻮﺟﻮدی ﻏﯿﺮ واﻗﻌﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﺸﺨﯿﺺ داد. ﻣﯿﺮ اﺳﺘﺘﻤﻦ ﻧﯿﺰ در ﻣﻘﺎﻟﻪ ای ﺑﺎ ﻋﻨﻮان: ﺑﺎزﺑﯿﻨﻲ ﺗﺨﺼﯿﺺ داراﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎﻟﺶ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲﺑﯿﺎن ﮐﺮد ﮐﻪ اﻓﺮاد در ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﺳﻨﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ ھﺴﺘﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﮐﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ اﻓﺮاد را ﻧﺮﻣﺎل ﻓﺮض ﻣﻲ ﮐﻨﺪ،ﻳﻌﻨﻲ ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﻲ اﺗﺨﺎذ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎﻟﻲ را ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻧﻈﺮﻳﺎترواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ. اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻪ ﺗﻨها ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﻲ ھﺎی ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﻣﺪرن ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻈﯿﺮﺑﺎزارھﺎی ﮐﺎرا را ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﻣﻲدھﺪ ﺑﻠﮑﻪ در ﺳﻄﺢ ﺧﺮد ﻧﯿﺰ در ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ: ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر و اﻧﺘﻈﺎرات ﻋﻘﻼﻳﻲ ﺗﺮدﻳﺪ دارد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ در دو ﺳﻄﺢ ﺧﺮد و ﮐﻼن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬار ھﺴﺘﻨﺪ:
1 . رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﺧﺮد (BFMI): ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ رﻓﺘﺎرھﺎ ﻳﺎ ﺳﻮﮔﯿﺮی ھﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻣﻲ ﭘﺮدازد و آﻧها را از ﻋﺎﻣﻼناﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﻄﻘﻲ ﮐﻪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻣﺘﺼﻮرﻳﻢ، ﺑﺎزﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪ.
2 . رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﮐﻼن (BFMA): ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﺎھﻨﺠﺎری ھﺎﻳﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﺎزارھﺎی ﮐﺎرا ﮐﻪ اﻟﮕﻮھﺎی رﻓﺘﺎری،اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ آن ﺑﺎﺷﻨﺪ.
رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺎﻣﻞ دو ﻋﻨﺼﺮ ﺳﺎزﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از: روان ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ (اﻓﺮاد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ)و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ھﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژ (ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎزار ﮐﺎرا ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد)، ﻣﺎ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ اﻳﻦ دو ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ.
1-1 . رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ
ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ، اﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ طﺮز ﺗﻔﮑﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻣﻲﭘﺮدازد. رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮ اﻳﻦﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﮑﺮ اﻓﺮاد ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺗﺮﺟﯿﺤﺎت و ﺳﻮﮔﯿﺮی ھﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ آﻧﮫﺎﺳﺖ. ﺗﻔﺎوت اﺻﻠﻲ ﺑﯿﻦ اﻳﻦ دو ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﮑﺮ اﻓﺮاد ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺗﺮﺟﯿﺤﺎت و ﺳﻮﮔﯿﺮی ھﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ آﻧﮫﺎﺳﺖ. ﺗﻔﺎوت اﺻﻠﻲ ﺑﯿﻦ اﻳﻦ دو، در اﻳﻦاﺳﺖ ﮐﻪ در اﻟﮕﻮھﺎی رﻓﺘﺎری ﺗﺮﺟﯿﺤﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻌﮑﺲ و ﻟﺤﺎظ ﺷﻮﻧﺪ، وﻟﻲ ﺳﻮﮔﯿﺮی ھﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ اﻟﮕﻮھﺎ ﺣﺬف و ﻳﺎﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ.
ﺗﺮﺟﯿﺤﺎت :
ﻳﮑﻲ از اﺟﺰای اﺻﻠﻲ ھﺮ اﻟﮕﻮﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﺮای اراﺋﻪ درک ﺑﮫﺘﺮ از رﻓﺘﺎر ﻗﯿﻤﺖ ھﺎ و ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﻼش ﻣﻲﮐﻨﺪ، ﻣﻔﺮوﺿﺎتﺗﺮﺟﯿﺤﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار اﺳﺖ. اﮐﺜﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺳﻪ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣهم دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ:
1_ زﻳﺎن ﮔﺮﻳﺰی: ﻳﮑﻲ از اﺻﻮل اﺳﺎﺳﻲ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ، اﻳﻦ اﻳــﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران رﻳﺴﮏ ﮔﺮﻳﺰ ﻧﯿﺴﺘــﻨﺪ،ﺑﻠﮑﻪ زﻳﺎن ﮔﺮﻳﺰﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ: ﻧﻔﺮت اﻓــﺮاد از ﻋﺪم اطﻤﯿﻨﺎن ﭼﻨﺪان ﺷﺪﻳﺪ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ آﻧها ﺑﯿﺶ از ھﺮ ﭼﯿﺰ از زﻳﺎن ﮐﺮدن ﻣﺘﻨﻔـﺮﻧﺪ (Nevins 2004). اﻓﺮاد اﻏﻠﺐ ﺑﺮای زﻳﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﻮد، ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دھﻨﺪ، ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺠﺎزات ذھﻨﻲ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺮای ﻳﮏ ﺳﻄﺢ ﻣﻌﯿﻦ زﻳﺎن در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﯿﺮﻧﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭘﺎداش ذھﻨﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ھﻤﺎن ﺳﻄﺢ ﺳﻮد(ﻳﮏ دﻻر ﺳﻮد) در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﯿﺮﻧﺪ. اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر در ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﺘﻈﺎر داﻧﯿﻞ ﮐﺎھﻨﻤﻦ و آﻣﻮس ﺗﻮرﺳﮑﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ و ﻣﺒﯿﻦ اﻳﻦ اﺻﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻓﺮاد زﻳﺎن را ﻗﻮیﺗﺮ از ﺳﻮد درک ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ و اﻓﺮاد زﻳﺎنﮔﺮﻳﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﺮای ﻓﺮار از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ زﻳﺎﻧﺪه ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ رﻳﺴﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮ ھﻢ ھﺴﺘﻨﺪ.
2_ دژﻣﺎن ﮔﺮﻳﺰی: اﻳﻦ ﺗﺮﺟﯿﺢ در واﻗﻊ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻤﺎﻳﻞ اﻓﺮاد ﺑﻪ اﺟﺘﻨﺎب از اﺣﺴﺎس ﺗﺄﺳﻒ و ﺗﻨﺒهی اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺛﺮﻳﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺿﻌﯿﻒ در دروﻧﺸﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ. دژﻣﺎن ﮔﺮﻳﺰی ﭼﯿﺰی ﺑﯿﺶ از درد و زﻳﺎن ﻣﺎﻟﻲﺻﺮف را ﻣﺠﺴﻢ ﻣﻲﮐﻨﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺄﺳﻒ و اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻤﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ زﻳﺎنﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻓﺮار از ﺗﺄﺳﻒ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻓﺮاد را ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺳﮫﺎﻣﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺿﻌﯿﻒ وادار ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﯿﺪﮐﻪ ﺑﺎ اﺟﺘﻨﺎب از ﻓﺮوش آﻧها از زﻳﺎن ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ھﻢ ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ.ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ اﻣﮑﺎن دارد دژﻣﺎن ﮔﺮﻳﺰیﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران را ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﮔﻠﻪای ﻣﻮاﺟﻪ ﮐﻨﺪ. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل: اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺳهام ﺷﺮﮐﺖ ھﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮلدﻳﮕﺮان ھﺴﺘﻨﺪ، ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ؛ زﻳﺮا اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﺮﻳﺪھﺎ ﻳﮏ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺿﻤﻨﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ دژﻣﺎن ﮔﺮﻳﺰی دارﻧﺪ.
(اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﭘﻮل ﺧﻮد را در اﻳﻦ ﺷﺮﮐﺘﮫﺎ از دﺳﺖ ﺑﺪھﯿﺪ، ﭼﻮن اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮ ھﻢ ﭘﻮل ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﻧﺪ،ﺷﻤﺎ از ﺗﺼﻤﯿﻢ زﻳﺎﻧﺪه ﺧﻮد ﺧﯿﻠﻲ ﻣﺘﺄﺳﻒ ﻧﺨﻮاھﯿﺪ ﺷﺪ).
3_ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ذھﻨﻲ: ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ذھﻨﻲ ، اﺻﻄﻼﺣﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﺮف ﮔﺮاﻳﺶ طﺒﯿﻌﻲ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﻲاطﺮاﻓﺸﺎن در ﻗﺎﻟﺐ ﺣﺴﺎب ھﺎی ذھﻨﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪی ﮐﻪ از طﺮﻳﻖ آن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﺮای ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﺮﻣﻮل ﺑﻨﺪی ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ذھﻨﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻳﮑﻲ از ﻣﻔﺎھﯿﻢ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ذھﻨﻲ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﮐﻮﺗﻪ ﺑﯿﻨﺎﻧﻪ اﺳﺖ، ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ھﺮ ﻳﮏ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺒﺪ داراﻳﻲ ھﺎیﺧﻮدﺷﺎن، ﺑﻪ طﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ﮐﻪ ھﻤﯿﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﺷﻮد. ﺑﺎ اﻧﺪﮐﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ذھﻨﻲ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی داﺷﺘﻦ ﻧﮕﺮش ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻳﺴﮏ اﺳﺖ، ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪﻣﯿﺮ اﺳﺘﺘﻤﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻣﺎ داراﻳﯿﮫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﻪ داراﻳﯿﮫﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺎﻻ و داراﻳﻲ ھﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻳﻤﻨﻲ ﭘﺎﻳﯿﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﯿﻢ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎری از اﻓﺮاد ﺑﻪ ھﺰﻳﻨﻪ ھﺎی آﻣﻮزﺷﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد راﺣﺖ ﺗﺮ(و ﺷﺎﻳﺪ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی ﺗﺮ) ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻲدھﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﻲ ﮐﻪ ھﻤﯿﻦ اﻓﺮاد ﺑﺮای ﺑﺮﺧﻲ ﻓﺮﺻﺘﮫﺎ ﺣﺴﺎب ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ای دارﻧﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺴﺐ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎزده از آن ﻓﺮﺻﺖ ھﺎ ھﺴﺘﻨﺪ.
روان ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ، زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻼن اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎورھﺎی ذھﻨﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﻲ ﮔﯿﺮﻧﺪ،در ﻣﻌﺮض ﺑﺮﺧﻲ اﺷﺘﺒﺎھﺎت ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ھﺴﺘﻨﺪ. ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ، اﻟﮕﻮھﺎی رﻓﺘﺎری در ﺟﮫﺖﮐﺎھﺶ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻳﻦ ﺳﻮﮔﯿﺮی ها ھﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﺎزارھﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺷﺮح ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎھﺎتﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ در زﻳﺮ ﻣﻲآﻳﺪ:
1_ ﺑﯿﺶ ﻧﻤﺎﻳﻲ: اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻤﺎﻳﻞ اﻓﺮاد ﺑﻪ دادن اھﻤﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﮔﺰارﺷﮫﺎ،ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﮫﺎ و اظﮫﺎرات ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮد، از اﻳﻨﺮو ﺑﻪ ﻳﮏ روﻳﺪاد ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اش اھﻤﯿﺖ داده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ، ﻓﺮد در ﺑﯿﺶ ﻧﻤﺎﻳﻲ، روﻳﺪادھﺎ را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻳﮏ طﺒﻘﻪ وﻳﮋه ﺑﺪاﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻟﮕﻮﻳﻲ را ﮐﻪ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد، ﺑﺮای ﺧﻮدش ﻣﺘﺼﻮر ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﯿﺎﻣﺪ ﻣﮫﻢ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﺮای ﺑﺎزارھﺎی ﻣﺎﻟﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ روﻳﺪادھﺎی اﺧﯿﺮ در آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﮏ اداﻣﻪ ﺧﻮاھﺪ داﺷﺖ، از اﻳﻨﺮو درﺟﺴﺘﺠﻮی ﺧﺮﻳﺪ ﺳﮫﺎم ﭼﺸﻤﮕﯿﺮاﻧﺪ و ﺳﮫﺎﻣﻲ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺿﻌﯿﻔﻲ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ، ﻧﻤﻲ ﺧﺮﻧﺪ.
2 _ اطﻤﯿﻨﺎن ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه: اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﻗﻄﻌﺎً ﭘﺮ ﺗﮑﺮارﺗﺮﻳﻦ اﻟﮕﻮی رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ.ﺷﯿﻠﺮ اﻳﻦ اﻟﮕﻮ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎده اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﻲﮐﻨﺪ ﮐﻪ : ﻣﺮدم ﻓﮑﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﮫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ اﻧﺠﺎمﻣﻲ دھﻨﺪ، ﻣﻲ داﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن اﻓﺮاد ﺑﺮای اطﻼﻋﺎت ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه اھﻤﯿﺖ ﻗﺎﺋﻞ اﻧﺪ. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاراﻧﻲ ﮐﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه دارﻧﺪ، در ﻣﻮاﺟﮫﻪ ﺑﺎ روﻳﺪاد ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺪﻳﺪ، ارزﻳﺎﺑﯿﮫﺎی ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد را ﮐﻨﺪﺗﺮ ﺑﺎزﺑﯿﻨﻲ و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺳﻮﮔﯿﺮی ﺑﻪھﯿﭻ وﺟﻪ ﻣﺨﺘﺺ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻏﯿﺮ ﺣﺮﻓﻪ ای ﻳﺎ ﻓﺮدی ﻧﯿﺴﺖ.
3_ اﺛﺮ ﻗﺎﻟﺒﻲ: ﭘﮋوھﺶ ھﺎ درﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺣﺎﮐﻲ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺗﻔﺎوت ﮐﻮﭼﮏ در روش اراﺋﻪﭘﺮﺳﺶ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺷﻮد. روزﮐﻮﺳﮑﻲ اﻳﻦ اﺛﺮ را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﻲ دھﺪ:
ﺗﺤﻘﯿﻘﻲ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﻳﺪ ﮐﻪ در آن ﻳﮏ ﮔﺮوه از اﻓﺮاد ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری وﻳﮋه50 درﺻﺪاﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﮐﻪ در ھﻤﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری 50 درﺻﺪ ﺷﺎﻧﺲ ﺷﮑﺴﺖ دارﻧﺪ. از ﻧﻈﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ، ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪاد ﺑﺮاﺑﺮی از اﻓﺮاد ھﺮ ﮔﺮوه ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ اﻳﻦ رﻳﺴﮏ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮعدر اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺎدق ﻧﺒﻮد. وﻗﺘﻲ رﻳﺴﮏ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﮐﻪ رﻳﺴﮏﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺣﺘﻤﺎل ﺷﮑﺴﺖ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﻮد، اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ رﻳﺴﮏ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
اﻳﻦ ﺳﻮﮔﯿﺮی ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻔﮫﻮم اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮﺳﺶ ھﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻳﺴﮏ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﯿﻠﻲ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﯿﺎن ﺷﻮد. ﺣﺘﻲﺗﺨﻤﯿﻨﮫﺎی دﻗﯿﻖ از ﻣﯿﺰان ﺗﺤﻤﻞ رﻳﺴﮏ، ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋی اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺿﻌﯿﻔﻲ ﺷﻮد.
4_ اﺛﺮ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ: اﺛﺮ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﻣﺪرن ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﯿﻞ طﺒﯿﻌﻲ ﺑﻪﻓﺮوش ﺳﺮﻳﻊ ﺳﮫﺎم ﺑﺮﻧﺪه(ﺳﻮدآور) و ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺳﮫﺎم ﺳﮫﺎم ﺑﺎزﻧﺪه(زﻳﺎنده) اﺳﺖ. ﺗﻮﺟﻪداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ دوم اﺛﺮ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺒﺎت زﻳﺎﻧﮫﺎی ﮐﻼﻧﻲ را ﻓﺮاھﻢ ﮐﻨﺪ (اﺟﺘﻨﺎب از ﻗﻄﻊ زﻳﺎن وﻣﻌﺎﻣﻼت ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب). اﻳﻦ اﺛﺮ ﺧﻮدش را در ﺳﻮدھﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﭘﺮﺗﻌﺪاد و زﻳﺎﻧﮫﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻢ ﺗﮑﺮار ﻧﺸﺎنﻣﻲ دھﺪ. در واﻗﻊ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻳﻦ اﺛﺮ اﺳﺖ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس، در ﺑﺎزار رو ﺑﻪ رﺷﺪ، ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼتﺻﻌﻮدی، و در ﺑﺎزار راﮐﺪ، ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻧﺰوﻟﻲ اﺳﺖ.
5_ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎری: اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﺮار ﺑﺮ ﺑﺎور ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ، ﻣﺆﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺮای ﺗﻐﯿﯿﺮﻋﻘﺎﻳﺪ ﺧﻮد ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ اطﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪی ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آورﻧﺪ، ﺑﻲﻣﯿﻞ ھﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎتﺑﺎرﺑﺎرﻳﺲ و ﺛﻠﺮ دو اﺛﺮ در اﻳﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬارﻧﺪ: اول اﻳﻨﮑﻪ اﻓﺮاد ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺟﮫﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺷﻮاھﺪی ﮐﻪ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﺑﺎورھﺎﻳﺸﺎن اﺳﺖ، ﺑﻲ ﻣﯿﻞ اﻧﺪ و دوم اﻳﻨﮑﻪ اﮔﺮ ھﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﻮاھﺪی ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺷﮏ و ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻀﺎﻋﻔﻲ ﺑﻪ آنﺷﻮاھﺪ ﻣﻲ ﻧﮕﺮﻧﺪ (BARBERIS & THALER, 2001). ﻧﮑﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻨﮑﻪ در ﺑﻌﻀﻲ اوﻗﺎت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎری ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮی ﻣﮑﺎﺷﻔﻪ ای ﺑﯿﺶ ﻧﻤﺎﻳﻲ اﺳﺖ.
ﻓﮫﺮﺳﺖ ﺳﻮﮔﯿﺮﻳﮫﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺗﻨﮫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﮫﺮﺳﺖ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ آن اﻓﺰود،اﻣﺎ ﻗﺪر ﻣﺴﻠﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ، ﺗﻨﮫﺎ در ﭘﻲ ﻓﮫﺮﺳﺖ ﮐﺮدن اﺷﺘﺒﺎھﺎت ﻧﯿﺴﺖ و ﺳﻌﻲ دارد ﺑﻌﺪ ازﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﭼﺮاﻳﻲ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﭼﻨﯿﻦ ﺳﻮﮔﯿﺮﻳﮫﺎﻳﻲ، راھﮑﺎرھﺎﻳﻲ ﺑﺮای اﺟﺘﻨﺎب از آﻧﮫﺎ و در ﻧﺘﯿﺠﻪﮐﺎراﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﺎزارھﺎی ﻣﺎﻟﻲ اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ.
1. 2 ﻣﺤﺪودﻳﺘﮫﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژ
در دھﻪ 1970 راس ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری آرﺑﯿﺘﺮاژ (APT) را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﮐﺮد. ﻣﻔﮫﻮم اﺳﺎﺳﻲ در APT ، ﻗــﺎﻧﻮن وﺟﻮد ﻳﮏ ﻗﯿﻤﺖ اﺳﺖ. ﻳﻌﻨﻲ دو داراﻳﻲ (ﺳﮫﻤﻲ) ﮐﻪ در رﻳﺴﮏ و ﺑﺎزدھﻲ ﻣﺸــﺎﺑﻪ اﻧﺪ، ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ درﻗﯿﻤﺘﮫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ، ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری ﻧﺎدرﺳﺖ ورﻗﻪ ﺑﮫﺎدار ﺑﻪ طﺮﻳﻘﻲ ﮐﻪ ﺳﻮد ﺑﺪون رﻳﺴﮏ اﻳﺠﺎدﮐﻨﺪ، آرﺑﯿﺘﺮاژ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری آرﺑﯿﺘﺮاژی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ:
دﺳﺘﻪ اول
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﺑﺎھﻮش ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﻧﮫﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻲ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺟﺒﺮان اﺷﺘﺒﺎھﺎت ﺑﺴﯿﺎری ازﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران را دارﻧﺪ و دﺳﺘﻪ دوم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﻋﺎدی ﻳﺎ ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﻲ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺮﺗﮑﺐ اﺷﺘﺒﺎه در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری ﺷﺪه و ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ اﻳﻦ ﺑﺮﮔﻪ ﻧﯿﺰ در ﺑﺎزار در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﻣﻨﻄﻘﻲ از طﺮﻳﻖ ﻓﺮوش ﺑﺮای درک ﺑﮫﺘﺮ ﻣﻔﮫﻮم آرﺑﯿﺘﺮاژ، ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻣﻲ آورﻳﻢ: ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ در ﺑﺎزار، ﺑﺮﮔﻪ ای ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﭘﺎﻳﻪ اش ﺑﺎﻻﺗﺮاﺳﺘﻘﺮاﺿﻲ ﺑﺮﮔﻪ ﮔﺮاﻧﺘﺮ و ﺑﻪ طﻮر ھﻢ زﻣﺎن ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺮﮔﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﺳﮫﻢ، ﺳﻮد ﺑﺪون رﻳﺴﮑﻲ را ﮐﺴﺐ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ.ﺑﻪ ﺧﺎطﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﺑﺎھﻮش ﻳﺎ آرﺑﯿﺘﺮاژﮐﻨﻨﺪه، دو ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻳﮏ ﻗﯿﻤﺖ واﺣﺪ ﺣﺮﮐﺖ ﺧﻮاھﻨﺪ ﮐﺮد و در ﺣـﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل، ﺳﮫﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ارزش ﭘﺎﻳﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاری ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖﭘﺎﻳﻪ ای ﺧﻮد ﺑﺎز ﺧﻮاھﺪ ﮔﺸﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از طﺮﻳﻖ ﻓﺮاﻳﻨﺪ آرﺑﯿﺘﺮاژ، ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﮐﻪ ﺳﮫـﻢ، ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻧﺰدﻳﮑﻲ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ، اﺛﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﻋﺎدی ﺣﺬف ﻣﻲ ﺷﻮد.
آرﺑﯿﺘﺮاژ ﺑﻪ ﺧﺎطﺮ اﻳﻨﮑﻪ اﺛﺮ آن ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻗﯿﻤﺘﮫﺎ ﺑﻪ ارزش ﭘﺎﻳﻪ و ﺣﻔﻆ ﮐﺎراﻳﻲ ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺷﻮد، ﻧﻘﺶ ﻣﮫﻤﻲآرﺑﯿﺘﺮاژ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دھﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﻋﺎدی ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف ھﺮ داراﻳﻲ از ارزش در ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎزارھﺎی اوراق ﺑﮫﺎدار اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ. ﻳﮑﻲ از ﻳﺎﻓﺘﻪ ھﺎی اﺻﻠﻲ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﭘﺎﻳﻪ اش ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﺑﺎھﻮش اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎری ﺑﮑﻨﻨﺪ زﻳﺮا ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻏﻠﺐ ﻓﺮﺻﺘﮫﺎیآرﺑﯿــﺘﺮاژی در ﺑﺎزارھﺎی اوراق ﺑﮫــﺎدار در دﻧﯿﺎی واﻗﻌﻲ ﺑﺸﺪت ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. اول از ھﻤﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎزارھﺎیدﻧﯿﺎی واﻗﻌﻲ از ﺣﺎﻟــﺖ آرﻣﺎﻧﻲ و ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮد دور ھﺴﺘﻨﺪ. ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرﻳﮫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی از ﻗﺒﯿﻞ: ھﺰﻳﻨﻪھﺎی ﻣﻌﺎﻣﻼت،و ﻧﯿﺰ ﻓﻘﺪان ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺑﺴﯿﺎری از اوراق ﺑﮫﺎدار، ﮐﺎر ﺗﮑﺮار ﮐﺎﻣﻞ ھﺮ داراﻳﻲ را ﺑﺮای ﺑﺎزارﺑــﺸﺪت ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺮوھﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژی ﺑﺎ ﺧﻄﺮ اﺳﺎﺳﻲ ﻣﻮاﺟـﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ ﺧﺎطﺮ اﻓﻖﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﻣﺤﺪودﻳﺘﮫﺎی دﻳـﮕﺮی ﮐﻪ ﻧﯿﺮوھﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژی ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ اﻧﺪ، آرﺑﯿﺘﺮاژ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رﻳﺴﮏ دار ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮای ھﻤﯿﻦ، اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻧﯿﺮوھﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژی اﻧﺠﺎم آن را ﺑﻪ ﻋﮫﺪه ﻧﺨﻮاھﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻔﮫﻮم ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﭘﺮداﺧﺘﯿﻢ و ﺳﭙﺲ در ﺑﺨﺸﮫﺎی ﺑﻌﺪی درﺑﺎره دوﻋﻨﺼﺮ ﺳﺎزﻧﺪه آن-روان ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺘﮫﺎی آرﺑﯿﺘﺮاژ- ﺗﻮﺿﯿﺢ دادﻳﻢ.ﺗﺸﺮﻳﮏ ﻣﺴﺎﻋﻲ ﺑﯿﻦ ﻋﻠﻮم ﻣﺎﻟﻲ و ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺑﺎﻋﺚ ژرﻓﺘﺮﺷﺪن داﻧﺶ ﻣﺎ از ﺑﺎزارھﺎی ﻣﺎﻟﻲ، ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺣﻀﻮر ﻋﻠﻮم ﻧﺎﻣﺒﺮده در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺸﺎوران ﻣﺎﻟﻲ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﺎﻟﻲ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻣﯿﺮ اﺳﺘﺘﻤﻦ ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ: اﻟﮕﻮی ﭘﺰﺷﮑﺎن را ﭘﯿﺮوی ﮐﻨﯿﺪ:
ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ، ﮔﻮش ﮐﻨﯿﺪ، ﺗﺸﺨﯿﺺ دھﯿﺪ، آﻣﻮزش دھﯿﺪ و ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﮐﻨﯿﺪ. ﻣﺸــﺎوران ﻣﺎﻟﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺰﺷﮏ ﻋﻤﻞﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ، داﻧﺶ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راھﻨﻤﺎﻳﻲ ارﺑﺎب رﺟﻮع ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ آﻧﮫﺎ درﺑﺎرهرﻳﺴﮏ و ﺑﺎزده ﻓﮑﺮ ﻧﻤﻲ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ درﺑﺎره ﺗﺮس، اﺷﺘﯿﺎق و اﺷﺘﺒﺎھﺎﺗﻲ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ارﺑﺎب رﺟﻮع ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺧﻮاھﻨﺪﺷﺪ، ﻣﻲ اﻧﺪﻳﺸﻨﺪ. ھﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺑﮫﺪاﺷﺖ و رﻓﺎه اﻓﺮاد را ارﺗﻘﺎ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ، ﻣﺸﺎوران ﻣﺎﻟﻲ ﻧﯿﺰ ﺛﺮوتو رﻓﺎه اﻓﺮاد را ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ».
اﻧﻘﻼب اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻲ در ارﺗﺒﺎطﺎت، ﮐﻪ ﻣﮫﻤﺘﺮﻳﻦ روﻳﺪاد دوران ﻣﺎﺳﺖ، ﺑﺎﻋﺚ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﮫﺎدھﺎی ﻣﺎﻟﻲ در آﻳﻨﺪهﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﺪر ﻣﺴﻠﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻤﺎم ذﺧﺎﻳﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﮫﺘﺮی ﺑﺮای ھﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ھﻢ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی رﻓﺘﺎری و ھﻢ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﻧﺌﻮﮐﻼﺳﯿﮏ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﮕﯿﺮﻳﻢ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺿﯿﺤﻲ ﮐﻪ درﺑﺎره ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪ، ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﯿﺪاﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه در اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺑﻮدنﻳﺎ ﻧﺒﻮدن اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎ ﺧﻮد ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬار اﺳﺖ. ﻣﯿﻠﺘﻮن ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﺗﻨﮫﺎ ﮐﺴﻲ ﮐﻪ ﺑﺪرﺳﺘﻲﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻤﺎ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﻨﺪ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ھﺴﺘﯿﺪ و اﻳﻦ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ھﺴﺘﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺎﺣﺚ را ﺳﺮﻓﺮﺻﺖ در ذھﻦﺧﻮد ﺗﻐﯿﯿﺮ دھﯿﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ھﺎی ﮐﻤﻲ و ﺑﺴﯿﺎر دﻗﯿﻖ ﮐﻪ در ﻣﺘﻮن ﻋﻠﻤﻲ و درﺳﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺮای ﮐﺎراﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﺎزارھﺎ ﺷﺮط ﻻزم اﻧﺪ، اﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎ ﺷﺮط ﮐﺎﻓﻲ ﺑﺮای ﺑﺎزار ﮐﺎرا، ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﮐﺎرا ھﺴﺘﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاراﻧﻲ ﮐﻪ ﺳﻮﮔﯿﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺸﺎوراﻧﺸﺎن ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﺎﻟﻲ ھﺴﺘﻨﺪ.
بر گرفته از ﻣﻘﺎﻟﻪ: رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻟﻲ؛ ﭘﺎراداﻳﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺑﺎزارھﺎی ﻣﺎﻟﻲ
ﻣﻮلف/ﻣﺘﺮﺟﻢ: اﺑﺮاھﯿﻢ ﺑﺮﺟﻲ دوﻟﺖ آﺑﺎد
20 ژاویه که تحریم ها تعلیق میشوند
بازار با نزدیک شدن 20 ژاویه که تحریم ها تعلیق میشوند ، نوید بخش رشد گروه خودرو اول سایپا و وساپا که خیلی عقب هستند لیزینگ و آخر بانک چون نظام بانکی کامل شامل این توافق نمیشود بیشتر روی گروه خودرو اثر دارد .خوراک پتروشیمی ها که 15 سنت تصویب شد گروه ساختمان هم نیاز به اصلاح دارد و موج جدید کاهش قیمت هم به گفته رییس اتحادیه بنگاه ها رسیده است ، ازنظر ما باید در بعضی از گروه ساختمان سود را سیو کرد .
VIP 4 Free .
سایپا : نوید معاملات مثبت سهم، رسیدن به حمایت 2201 عبور از مقاوت سنگین 2500 تا 2727 را رفته و عبور با هدف 3125 تا 3750 . تا تحلیل بعدی .
سوال دوستان .
دوست عزیز 900 میلیارد طلب شرکت و 248 میلیارد سود انباشته ، در شش ماه اول هم 230 ریال سود محق کرده و برنامه ساخت یک مجتمع تجاری را در قطعه زمینی به مساحت 6800 متر مربع در شهر زیبای شیراز را دارد ، این بخش کوچکی از ارزنده بودن وساپا بود .
سوال دوستان .
دوست عزیز حباب قیمت در گروه ساختمانی با توجه به eps جالبی که ندارند بازار مسکن هم متوقف و املاک این شرکتها که نقد شونده نیستند وام جدید هم حد اقل 3 سال سپرده گذاری نیاز دارد رشد این گونه نتیجه سفته بازی تبلیغ حجم مبنای کم تعداد حقوقی در این گروه با تعداد سهم کم ، پس اصلاح خیلی لازم داشتند ، از قبل هم گفته بودیم .
قیمت خودرو با ارز آزاد .
قیمت خودرو با دلار 2650 ، قیمت تا به حال با ارز 2450 مبادله ای بوده و لی با تصویب در بودجه قیمت با این نرخ محاسبه میشود و در سال 93 قیمت دلار بازار آزاد و دولتی ندارد و یک سان میشود .
نشست تیم مذاکره کننده ژنو با مدیران نظام بانکی و بازار سرمایه
در نشست تیم مذاکره کننده ژنو با مدیران نظام بانکی و بازار سرمایه اطلاعات مهمی از سوی معاون وزیر امور خارجه ارائه شده است.
همچنین در حاشیه این نشست مهمترین سوالات بازار پول و سرمایه کشور درباره مذاکرات هسته ای و چشم انداز آینده مورد بررسی قرار گرفت.به غیر از عراقچی، محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهوری نیز در این نشست حضور داشت.
به گزارش فارس، در این جلسه حسین عبده تبریزی، عضو شورایعالی بورس، امیر هامونی، مدیر فرابورس ایران، علی سنگینیان، مدیر تأمین سرمایه امین و برخی مدیران دولتی از جمله محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهوری و عباس عراقچی عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان حضور داشتند.
VIP 3 Free .
ثباغ : عبور از مقاومت 4445 تا 4734 مقاومت سنگین 5000 را دارد که باید در این مکان اصلاح کند بعد از اصلاح هدف 5625 را دارد و تا 6250 . اگر اصلاح در کل گروه صورت نگیرد خطر حباب در پیش است توجه به این نکته مهم است eps گروه جالب نیست . هر سهمی بعد از مدتی رشد نیاز به اصلا و تثبیت دارد .
به گزارش خبرنگار اکو بورس.
شاخص کل بازار که در اوایل آذر ماه جایگاه خود را در 78 هزار و 874 واحد تثبیت نموده بود، ظرف مدت دو روز ورود خود را به عرصه 80 هزار واحد جشن گرفت.
رشد 8 هزار واحدی شاخص کل در آذر ماه و رسیدن به نقطه 88 هزار و 112 واحد در دی ماه واهمه حبابی شدن شاخص بورس را در دل بسیاری از سرمایه داران انداخت به نحوی که در پایان ماه شاخص بر سکوی 87 هزار و 15 واحد تکیه زد.
طی این مدت سرخ ترین کاهش شاخص بورس 820 واحد در روز 23 آذر ماه و سبز ترین افزایش شاخص بورس 1442 واحد در روز 9 اذر بوده است.
گفتنی است در بین شرکت های بورسی و فرابورسی بیشترین بازدهی طی این مدت متعلق به شرکت های بیمه کارآفرین، فرآورده نسوز پارس، نیرو سرمایه ، شیمیایی فارس و شرکت گسترش تجارت و سرمایه ایرانیان می باشد.
فهرست 20 شرکت اول که بیشترین بازدهی را در آذر ماه داشته اند در زیر آمده است:
به گزارش خبرنگار اکو بورس.
بازدهی صنعت شیمیایی از ابتدای سال جاری تا کنون در حدود 166 درصد بوده است.
این صنعت شامل طبقات الیاف مصنوعی، سموم گیاهی ، محصولات بهداشتی، پتروشیمی و سوخت اتمی، رنگ و رزین، ترکیبات ازت، دوده صنعتی و محصولات شیمیایی می باشد که بیشترین بازدهی مربوط به طبقه الیاف مصنوعی با 420 درصد بازدهی است.
همانطور که در جدول بالا مشاهده می شود در طبقه محصولات بهداشتی نماد های "شپاکسا" و "شپارس" ، در طبقه پتروشیمی نماد های "زنجان" و "ممسنی"، در طبقه رنگ و رزین نماد "شلعاب"، در طبقه ترکیبات ازت نماد "پارسان"، در طبقه دوده صنعتی نماد "وپترو" و در طبقه محصولات شیمیایی نماد های "شفارس" و "شاراک" بیشترین بازدهی را داشته اند.
با نگاهی بر جدول فوق می توان مشاهده نمود که در بین نماد های طبقات مختلف نماد های "خراسان"،"شلرد"،"دهدشت"،"شجم"،"شیراز"،"شدوص"،"شیران"،"مارون"،"تاپیکو"،"زاگرس"،"جم"،"شپدیس" و "کرماشا" دارای بازدهی کمتر از 100 درصد بوده اند و به نوعی در بازار سرمایه ای که بازدهی بیش از 150 درصدی را پشت سر گذاشته است می توانند جای رشد داشته باشند.
دوقرار داد بزرگ سوغات آلمان برای ذوب آهن .
بررسی آخرین وضعیت ذوب آهن در گفتگو با اکوبورس:یک مقام مسئول در شرکت ذوب آهن اصفهان با تشریح روند سودآوری های این شرکت از نهایی شدن قرارداد واگذاری دو معدن و راه اندازی کارخانه تولید ریل خبر داده است.
مدیر امور سرمایه گذاری های شرکت ذوب آهن اصفهان در گفتگو با خبرنگار با تشریح آخرین وضعیت سودآوری این مجتمع فولادی ابراز امیداوری کرد که عملکرد 9 ماهه امسال "ذوب" با وجود نوسان قیمت میلگرد و فولاد در ماههای اخیر مطابق با برنامه های بودجه برآوردی محقق گردد.
تحقق برنامه در عملکرد 9 ماهه
مجتبی فریدونی با اذعان به اینکه ذوب آهن اصفهان محصولات خود را در اوایل سال مالی جاری به قیمت هایی بالاتر از نرخ های برآوردی در بودجه 92 به فروش رسانده,عنوان کرد:در حالی قیمت هر کیلو میلگرد به 1650 تومان در دو ماه اخیر رسید که میانگین نرخ فروش این محصول در بودجه "ذوب" برای هر کیلو 1900 تومان برآورد شده است.با این همه به دلیل فروش محصولات شرکت به قیمت هایی بالاتر از این نرخ در نیمه اول امسال خوشبختانه آمار های موجود حاکی از تحقق پیش بینی ها بر اساس متوسط نرخ برآوردی بودجه در عملکرد سه ماهه سوم امسال دارد.
افزایش 15 درصدی قیمت ها تا شب عید
وی با خوشبینی نسبت به دورنمای بازار جهانی فلزات اساسی در نیمه اول سال میلادی جاری ،پیش بینی کرد:همسو با حذف و یا افزایش سقف تسهیلات خرید یا ساخت مسکن و به تبع آن رونق ساخت و ساز در کشور و از طرفی نگاه مثبت دولت به بودجه عمرانی امسال کشور می توان انتظار تحریک مثبت بازار فولاد و آهن کشور را از اواخر امسال انتظار داشت.
در عین حال با بررسی تجربه سال های گذشته باید بطور متوسط افزایش 10 تا 15 درصدی قیمت انواع آهن و میلگرد در بازار داخلی را به تبع افزایش قیمت های جهانی و شدت تقاضا در ماه های بهمن و اسفند امسال انتظار داشت.
60 روز تا افتتاح دومین طرح توسعه
فریدونی در ادامه این گفتگو به وضعیت بنیادین شرکت ذوب آهن و دورنمای پیش روی آن تا پایان امسال و همچنین سال آینده اشاره کرد و افزود: از حدود دو ماه قبل عملیات گرم کردن (ETAP) باتری کک سازی کوره شماره یک شرکت ذوب آهن اصفهان آغاز شده و مطابق با برنامه ریزی ها در فاصله 10 تا 15 اسفند ماه بطور رسمی روی مدار تولید قرار می گیرد.با راه اندازی این کوره، نیاز ذوب آهن به سالانه 450 هزار تن کک تامین خواهد شد.
به گفته وی در حال حاضر ذوب آهن سالانه سه میلیون و 600 هزار تن چدن تولید می کند که برای تولید هر تن از این نوع آهن آلیاژی به 550 کیلو زغال کک نیاز است.
نگاهی به آخرین وضعیت کوره های کک سازی
وی در ادامه با اشاره به نیاز یک میلیون و 800 هزار تنی تا دو میلیون تنی شرکت ذوب آهن به مصرف زغال کک در کوره های بلند فولاد سازی خود، افزود: پس از فعالیت رسمی باتری کک سازی کوره شماره 3 در فروردین ماه سال جاری بیش از 55 درصد از نیاز شرکت ذوب آهن اصفهان با بکارگیری 900 هزار تن کک تامین شده و انتظار می رود با فعال شدن باتری کک سازی شماره یک در اسفند ماه این میزان به یک میلیون و 450 هزار تن افزایش یابد.
از طرفی باتری کک سازی کوره شماره دو با ظرفیت شارژ 550 هزار تن زغال کک در اواسط پاییز سال آینده به بهره برداری می رسد که به این ترتیب نیاز شرکت برای تامین مواد اولیه از خارج را بطور کامل قطع و خود کفا خواهد شد.برای تامین نیاز 100 هزار تنی باقیمانده نیز از منابع داخلی همچون "کک سازی زرند" و یا "میدکو" استفاده خواهد شد.
از منافع صادراتی تا تعدیل ارزی
اشاره به برآورد 3670 تومانی واردات هر کیلو زغال کک مورد استفاده این شرکت در بودجه سال مالی جاری و انتظار برای تعدیل منافع از این محل به تبع کاهش نرخ ارز موضوع دیگری بود که این مقام مسئول به آن اشاره کرد و گفت:علاوه بر انتظار برای شناسایی منافع از این محل ، شرکت ذوب آهن از ابتدای امسال تا به امروز موفق به صادرات 200 هزار تن محصول به کشور های همسایه از جمله افغانستان و عراق شده است.عواید حاصل از این محل اغلب در بازار آزاد با کالاهای مورد نیاز شرکت تهاتر و یا با نرخ کک برآوردی وارداتی در بودجه سر به سر می شود.
ذوب آهن در عین حال به تازگی آماده صادرات یک صدهزارتن کک ریزدانه موجود درانبارشمالی به خارج از کشور نیز شده است.
مدیر سرمایه گذاری های ذوب آهن اصفهان ارتقای ظرفیت کنونی تولید این شرکت از دو میلیون تن به سه میلیون و 600 هزار تن "چدن خام" در سال را یادآور شد و افزود:با توجه به ظرفیت پایین خط تولید نورد و فولاد سازی شرکت علاوه بر تولید سه میلیون تن چدن مورد استفاده این خطوط در کارخانه حدود 600 تا 700 هزار تن چدن خام مازاد بر این ظرفیت تولید می شود که می تواند مورد استفاده سایر خطوط از جمله تولید تیرآهن H در طرح شهید کاظمی قرار بگیرد.
سوغات آلمان ها برای ذوب آهن
وی ادامه داد:ذوب آهن اصفهان برنامه راه اندازی خط تولید ریل راه آهن را نیز در دستور کار داشته و هم اینک نیز با آماده سازی فرآیند تامین آن،کارشناسانی برای خرید این تکنولوژی در کشورهای آلمان و چند کشور اروپایی دیگر حضور دارند.
فریدونی نرخ فعلی فروش هر تن ریل راه آهن را حدود 800 یورو عنوان کرده و آنرا مکمل اجرای تفاهم نامه 800 هزار یورویی ذوب آهن با راه آهن جمهوری اسلامی برای تامین 250 هزار تن ریل در یکسال باقیمانده از این قرارداد می داند.
این مقام مسئول در ادامه گفتگو ازدگرگون شدن کارخانه فعلی ذوب آهن اصفهان با آنچه که در طول 30 سال قبل وجود داشته سخن گفت و عنوان کرد که این شرکت در مجموع دارای سه کوره بلند تولید چدن مذاب می باشد که برای شارژ آنها به حدود یک میلیون و 900 هزار تن زغال کک نیاز است.
در عین حال"ذوب" برای تولید هر تن فولاد و آهن به 1300 کیلو سنگ آهن دانه بندی نیاز دارد که می توان گفت ضریب یک به 1.3 مرتبه را برای هر تن فولاد پیروی می کند.
ذوب آهن قرارداد بست
فریدونی از تکمیل فرآیند خرید سهام دو شرکت معدنی نیز خبر داد و گفت:با توجه به رویکرد ذوب آهن برای سرمایه گذاری در بخش معادن در حال حاضر فرآیند واگذاری سهام "شرکت زغال سنگ پرورده طبس "به ذوب آهن اصفهان در مرحله نهایی شدن میان سازمان خصوصی سازی است.
همچنین واگذاری سهام بخش هایی از فازهای 6 و 7 سنگ آهن" گل گهر" به ذوب آهن با پیشرفت هایی همراه بوده که بزودی جزییات آن اعلام می شوند.
فنر فشرده حاشیه سود "ذوب"
وی در برابر این پرسش که راه اندازی طرح تزریق زغال کک به کوره بلند(PCI) چه منافعی را برای شرکت دنبال می کند؟پاسخ داد:با بهره برداری از این طرح در کمتر از شش ماه آینده مصرف کک برای هر تن فولاد به میزان 20 درصد کاهش خواهد یافت که خروجی آن کاسته شدن 45 درصدی قیمت تمام شده محصول تولیدی شرکت را دربر خواهد داشت.
ذوب آهن هم اکنون برای تولید هر تن فولاد خام نیاز به 500 کیلو زغال کک دارد که کمتر از 50 درصد آنرا از طریق بازارهای خارجی تامین می کند.برای اجرای طرح PCI مناقصه ایی مبتنی بر قرار دادهای BOT و EPCF برپا شده که بنا به گفته فریدونی تکلیف برندگان این سرمایه گذاری 35 میلیون یورویی در نهایت تا اواخر دی ماه جاری مشخص و تا کمتر از شش ماه آینده نیز به بهره برداری خواهد رسید.
ثبت افزایش سرمایه جدید تا مهر 93
ماجرای افزایش سرمایه شرکت ذوب آهن نیز موضوع دیگر این مصاحبه بود که مدیر امور سرمایه گذاری های این شرکت اصفهانی برای نخستین بار از امکان ثبت آن در صورت های مالی تا مهر ماه سال مالی آینده خبر داد و گفت:در سال مالی قبل شرکت ذوب آهن،افزایش 60 درصدی سرمایه فعلی خود از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها را در دستور کار داشت که به دلیل نوسان نرخ ارز و تغییر ارزش دارایی های سرمایه ایی بنا به صرفه و صلاح حقوق صاحبان سهام از اعمال آن جلوگیری شد.
با این همه، افزایش سرمایه شرکت ذوب آهن برای حداقل 100 درصد سرمایه فعلی از محل مازاد تجدید ارزیابی داراییها دستکم تا اواخر خرداد ماه سال مالی آینده نهایی و به شرط تایید اداره ثبت شرکت ها و گذشت حدود سه ماه از ارسال اظهار نامه مالیاتی می توان به درج سرمایه جدید "ذوب" در صورت های مالی 93 تا پایان مهر ماه سال آتی امیدوار بود.
از مجمع سال بعد سود نقدی تقسیم می کنیم
فریدونی از تبخیر نیمی از زیان انباشته ذوب آهن در عملکرد شش ماهه اول امسال اشاره کرد و با ابراز امیدورای از صفر شدن این رقم تا پایان عملکرد سال مالی جاری خاطر نشان کرد که ذوب آهن می تواند با فرض ثبات شرایط فعلی ، در مجمع عملکرد سال مالی 93 برای سهامداران صبور خود سود نقدی تقسیم نماید.
به گفته وی شرایط مطلوب تولید در کارخانه ذوب آهن و بهره برداری از مجموعه طرح توازن که شامل شارژ باتری کک سازی سه کوره بلند این شرکت می شوند و در عین حال بی نیازی به واردات سالانه یک میلیون تن زغال کک، دورنمای سودآوری این شرکت را در جایگاه ویژه ایی قرار داده است.
2 بر 1 به نفع ذوب آهن
این مقام مسئول به مطالبات ذوب آهن نیز اشاره ایی داشت و افزود:ذوب آهن اصفهان از صندوق ذخیره کارکنان فولاد مبلغی به رقم 300 میلیارد تومان طلبکار بوده که وصول آن با تهاتر داراییها قابل پیگیری است.
در زمینه مالیات های شرکت نیز عمده نگرانی ها چندی قبل حل و فصل شد که از جمله آنها می توان در نظر گرفتن بخش عمده ایی از مبالغ پرداختی به صندوق ذخیره کارکنان فولاد به تبع اجرای قوانین بودجه سالهای 1382 تا 1389 به عنوان هرینه قابل قبول مالیاتی اشاره کرد که می تواند برگشت ذخایر مالیاتی گرفته شده از این محل به حساب های شرکت را در پی داشته باشد.
اوراق مرابحه 20 درصدی ذوب آهن با اهداف معدنی
انتشار 400 میلیارد تومانی اوراق مرابحه شرکت ذوب آهن اصفهان در فرابورس پایان بخش گفتگوی اکوبورس با مدیر سرمایه گذاری ذوب آهن بود که وی درباره آن گفت:این اوراق طی دو مرحله و در هر مرحله تا سقف 200 میلیارد تومان با هدف تامین مالی خرید مواد اولیه از معادن و با نرخ بازده ماهانه 20 درصد بزودی از طریق واسط مالی اوراق در بازار چهارم فرابورس منتشر و عرضه می شود.